Książka została podzielona na cztery główne części. Pierwsza z nich, „Gluten wkracza na scenę”, zawiera ważne i ciekawe informacje m.in. o tym, czym jest gluten i jak działa na nasz organizm. Ciekawy jest rys historyczny. Fasano opisuje, jak wraz z rozwojem rolnictwa wzrastało na całym świecie spożycie glutenu pochodzącego z pszenicy, żyta i jęczmienia, a w konsekwencji pojawiło się zagrożenie celiakią. Wspomina o pierwszym znanym przypadku celiakii, który został opisany ok. 2000 lat temu przez Areteusza z Kapadocji. Przedstawia dzieje glutenu i celiakii na przestrzeni kolejnych lat. Pokazuje m.in., jak wyglądały i jak zmieniały się metody diagnozowania choroby.
Autor przedstawia różnice między celiakią, nadwrażliwością na gluten oraz alergią na pszenicę. Pisze także o innych możliwych reakcjach na gluten oraz o wpływie tego białka nie tylko na jelita, lecz także na mózg (poruszali ten temat w swoich książkach również William Davis czy David Perlmutter). W książce Wolni od glutenu problem przedstawiony jest także w kontekście choroby Hashimoto, schizofrenii czy spektrum zaburzeń autystycznych. Autor pokazuje, że gluten to nie tylko zagrożenie celiakią. To jedyne białko, którego nie jest w stanie całkowicie strawić żaden człowiek, nawet najzdrowszy. A jego wpływ na różne osoby może być bardzo odmienny i nie zawsze łatwy do zaobserwowania.
Część druga, zatytułowana „Jak żyć bez glutenu?”, to skarbnica informacji na temat tego, co można jeść na diecie bezglutenowej, a których produktów należy unikać. Fasano, niejednokrotnie korzystając z doświadczenia swoich pacjentów i współpracowników, zwraca szczególną uwagę na konieczność czytania etykiet produktów spożywczych (ponieważ gluten może ukrywać się pod różnymi nieoczywistymi postaciami) oraz odpowiedniego bilansowania diety, wybierania zdrowych produktów bezglutenowych i kontrolowania poziomu witamin. Wyjaśnia m.in. kwestię zawartości glutenu w owsie, alkoholu, lekach oraz… w kleju na kopertach. Porusza także niezwykle ważną kwestię zanieczyszczenia krzyżowego. Radzi, jak przygotować się do wdrożenia diety bezglutenowej, jak zorganizować i zaopatrzyć swoją kuchnię, w jaki sposób przyrządzać dawne smakołyki w nowej wersji i jak planować posiłki. Daje cenne rady na temat jedzenia poza domem ‒ w restauracji i w podróży.
W rozdziale „Obiad z doktorem Fasano” autor przedstawia sześciodaniowy obiad w stylu włoskim, złożony z prostych potraw według przepisów jego matki, dostosowanych do zasad diety bezglutenowej. Znajdziecie tu sałatkę caprese na przystawkę, risotto z grzybami, bakłażany w parmezanie, pikantne włoskie kiełbaski w sosie słodko-kwaśnym, pieczonego łososia z limonką i nasionami sezamu oraz tiramisu z sałatką owocową na deser. W tej części książki pojawia się jeszcze kilka przepisów współpracowników i pacjentów doktora Fasano, m.in. na chili z indyka z tropikalnym akcentem, kukurydziane muffinki, ciasteczka z czekoladą czy letnie sałatki. Kolejne przepisy znajdują się również w następnych częściach publikacji ‒ dowiadujemy się m.in., jak zrobić herbatę imbirową, ciastka z masłem orzechowym, sos miętowy, chleb bananowy czy zupę z łuskanego grochu z szynką. Przepisów jest niewiele, ale stanowią miły akcent w książce.
W części trzeciej, zatytułowanej „Na zawsze wolni od glutenu”, autor pokazuje, jak prowadzić bezglutenowy tryb życia. Dzięki swojej wiedzy oraz doświadczeniu współpracowników, przyjaciół i pacjentów radzi, jak podejść do diety w czasie ciąży, jak zadbać o posiłki dziecka w wieku szkolnym, jak żywić się bezglutenowo w czasie studiów, podczas spotkań w gronie rodzinnym oraz co jeść w podeszłym wieku. W rozdziałach tej części znajdziecie historie pacjentów doktora Fasano, którym dieta bezglutenowa uratowała zdrowie. Cenne informacje pomogą nam się odnaleźć w różnych sytuacjach. Mimo że cała książka oparta jest na realiach amerykańskich, to większość informacji i porad jest uniwersalna.
Część czwarta i ostatnia, „Wykraczamy poza gluten”, jest niezwykle ciekawa i daje nadzieję. Doktor Fasano pisze tu o najnowszych strategiach leczenia, a nawet zapobiegania celiakii oraz innym zaburzeniom związanym ze spożywaniem glutenu. W formie tabeli przedstawia alternatywne wobec diety bezglutenowej metody lecznicze i profilaktyczne. Warto zapoznać się z tą częścią. I warto posłuchać doktora, który radzi, by dbać o żyjące w naszych organizmach dobre bakterie (mikrobiom), którym szkodzić mogą zmiany w naszym stylu życia, w tym niezdrowe odżywianie się ‒ zwłaszcza spożywanie wysoko przetworzonych produktów i szkodliwych E-dodatków do żywności ‒ a także stosowanie antybiotyków. Ciekawym pomysłem, o którym wspomina, jest wprowadzenie na rynek „pigułki na celiakię”, nad którą badania już trwają. Jest w tej części wiele innych interesujących koncepcji, z którymi warto się zapoznać.
Alessio Fasano, Susan Flaherty, „Wolni od glutenu”, Wydawnictwo Druga Strona, Warszawa 2016, 430 s., cena: 44,90 zł.
Książka na stronie wydawcy: http://wydawnictwodrugastrona.pl/portfolio-item/wolni-od-glutenu-alessio-fasano/
Recenzja została pierwotnie opublikowana w magazynie „Bez glutenu”, wydawanym przez Polskie Stowarzyszenie Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej.
