„Kolaż kulinarny” to nietypowa książka kucharska. Znajdziecie w niej rozmaite przepisy, bardzo proste i szybkie do przygotowania, pełne humoru teksty oraz dowcipne grafiki. Nie ma tu zdjęć potraw ani wyraźnej myśli przewodniej – może poza tym, że jedzenie ma być łatwe do zrobienia i smaczne. Nie ma jednej kuchni czy stylu. Dla każdego coś dobrego – dla mięsożerców i wegetarian, dla wielbicieli kuchni polskiej i orientalnej, dla smakoszy wytrawnych i amatorów łakoci. Taka mała książkowa perełka. Pyszne pomieszanie z poplątaniem.
Na okładce książki możemy przeczytać, że Perła Kacman jest fizykiem i docentem w Instytucie Fizyki PAN. W latach 2002-2003 pod pseudonimem publikowała w „Gazecie Wyborczej” swoje felietony dotyczące kulinariów. I właśnie na podstawie tych tekstów została stworzona niniejsza książka. We wstępie Kacman pisze, że ta publikacja to „pomieszanie różności – zawiera przepisy z różnych stron świata i z różnych kultur, na swojskie kartofle i egzotyczne owoce morza. W zamyśle autorki ten groch z kapustą (…) łączy jednak w całość przekonanie, że jedzenie jest jednym z największych uroków życia, że można jeść smacznie i zdrowo, a przede wszystkim, że nie trzeba się strasznie namęczyć, żeby coś pysznego przygotować. Gotowanie nie musi oznaczać godzin spędzonych przy kuchni, nie wymaga też dokładnego przestrzegania cudzych przepisów. Gotowanie to tworzenie i jak każda działalność twórcza wymaga inwencji i odwagi, a odpłaca radością”. Wystarczy spojrzeć na kilka zamieszczonych w książce receptur, by się przekonać, że gotowanie naprawdę nie jest trudne i czasochłonne – wręcz przeciwnie! A poza tym daje dużo satysfakcji i gwarantuje bardzo przyjemne doznania.
Na samym początku zamieszczono spis treści, wstęp oraz informacje o kilku mniej popularnych warzywach i owocach, które można spotkać w naszych sklepach, ale jeszcze nie każdy wie, jak to się je („Dziwy w warzywniaku”). Znajdziecie tu awokado, karczochy, mango, szaron (inaczej kaki, persymona) i skorzonerę (wężymord). Przy każdym produkcie jest krótki opis dotyczący sposobów przygotowania i podania, przechowywania oraz właściwości. Przy pierwszych trzech podano także jeden przepis wykorzystujący dany składnik. Dalsza część książki została podzielona na cztery rozdziały – według pór roku. Mamy więc sezon jesienny, zimowy, wiosenny i letni, a w każdym z nich osiem „podrozdziałów”. Ich tytuły zdradzają „składnik przewodni”, np. jesienią mamy „fasolę na start” albo „kluski z Azji”, zimą „modną rybę”, „powrót soczewicy” i „kurę w rosole”, wiosenne menu to na przykład „akcja szpinak” oraz „ab ovo”, a letnie – „pasta presto” i „owocowy raj”. Każda część zaczyna się krótszym lub dłuższym felietonem opowiadającym kulinarne historie z życia autorki, zawierającym informacje o danym produkcie oraz porady dotyczące jego przyrządzania czy spożywania (raczej podstawowe, na przykład o moczeniu i gotowaniu fasoli). Później pojawiają się receptury – przeważnie pięć w każdym podrozdziale.
Łącznie w całej książce znajdziecie ponad sto sześćdziesiąt prostych przepisów. Jesienią można przygotować galicyjską sałatkę z czarnej rzepy i fasoli, kurczaka w sosie koniakowym albo w cieście po marokańsku. Zimą wyśmienicie smakuje królik ze śliwkami, pieczony udziec barani, soczewica w sosie cytrynowym, kasza gryczana ze szpinakiem, a także dobrze wszystkim znane placki kartoflane i tajemnicza zupa z dżungli. Wiosną w menu może zagościć linguini ze szparagami, miętus z kaparami, kapusta pekińska z mandarynkami, wieprzowina z jabłkami oraz jajecznica z kalafiorami, a latem na przykład zupa jarzynowa z tahini, dip krabowy, kluski z grzybami, dżem dyniowowo-pomarańczowy czy różne wariacje naleśnikowe (liście szałwii w cieście naleśnikowym, naleśniki z jarzynami, sajgonki, roladki tortilla). Przy każdym przepisie podana jest lista składników i sposób przygotowania. Nie ma podanej liczby porcji ani zdjęć gotowych potraw. Większość przepisów jest bardzo prosta, więc gotowanie według tej książki powinno być przyjemnością nawet dla największych kulinarnych antytalentów. Dla niektórych jednak ta prostota może być wadą, bo przyrządzenie musu owocowego (zmiksowane owoce z cukrem) raczej nie wymaga sięgania do książki, a taki „przepis” również tu znajdziemy.
Na końcu zamieszczono indeks potraw z bardzo praktycznym podziałem na zupy, mięso i drób, ryby i owoce morza, warzywa i inne jarskie potrawy oraz desery i inne słodkości. Jest tu również spis dziesięciu ulubionych dań autorki, ulubionych głównie ze względu na to, że najłatwiej się je przygotowuje. Wśród „faworytów” jest na przykład ryba z pomidorami Leny Benoualid, szpinak z sezamem, tagliatelle z brie i pomidorami, tort makagigi oraz wieprzowina i trzy cebule. Papier jest matowy, oprawa twarda, format kwadratowy (20x20 cm). Po otworzeniu książka raczej się nie zamyka, dzięki czemu korzystanie z niej podczas gotowania nie przysparza problemów.Oryginalnie prezentuje się cała szata graficzna. Na okładce widzimy panią w długiej sukni, która trzyma w dłoni wielką cedzakową chochlę, a w dodatku jedzie na rowerze, który zamiast kół ma patelnię z sadzonym jajkiem i plaster pomarańczy. W całej publikacji pojawiają się takie zabawne grafiki, „montaże” – są biegające strąki fasoli, opalające się łyżeczki, szparagi w kapeluszach i świnki baletnice. Ilustracje są czarno białe z kolorowymi akcentami dopasowanymi do różnych pór roku: jesień jest czerwona, zima niebieska, wiosna zielona, a lato pomarańczowe. Na początkowych stronach zastosowano kolor żółty. W takich samych kolorach są ozdobne kreski, nazwy rozdziałów i potraw oraz ramki z poradami. Całość sprawia bardzo miłe wrażenie.
Jeśli lubicie niebanalne książki kucharskie pełne prostych przepisów, „Kolaż kulinarny” będzie dla was w sam raz. Podane w nim receptury jest w stanie przygotować naprawdę każdy. Znajdziecie tu zarówno mięsa, ryby i owoce morza, jak i dania z warzyw, owoców, kasz, makaronów. Pomysły klasyczne, pochodzące z naszej rodzimej kuchni oraz potrawy egzotyczne, ale także nieskomplikowane. Całość poukładana jest zgodnie z rytmem pór roku, dzięki czemu poszczególne składniki możemy jeść wtedy, kiedy jest na to najlepszy czas (np. jesienią pomidory, zimą mięso, wiosną szparagi, latem owoce). Teksty są lekkie i niezobowiązujące, a grafiki Kasi Minasowicz bardzo oryginalne (chwalenia nigdy dosyć!) – z nawiązką rekompensują brak zdjęć potraw. Właściwie nawet lepiej, że zdjęć tu nie ma, bo dzięki temu książka zyskuje niepowtarzalny charakter, jeszcze bardziej pobudza wyobraźnię i... apetyt. A dzięki prostym pomysłom na pyszne dania pozwala całkowicie skupić się na płynącej z jedzenia przyjemności. Zaskakująco smaczny groch z kapustą!Perła Kacman, „Kolaż kulinarny. Książka kucharska Perły Kacman”, RM 2008, 108 s., cena 34 zł.
