Jak odżywianie łączy się z naturą

Nasi przodkowie żywili się zgodnie ze zmieniającymi się porami roku. Wiosną jedli nowalijki, latem i jesienią dojrzałe warzywa oraz owoce, zimą spożywali przygotowane w ciągu roku zapasy, czekając z niecierpliwością na wiosenne młode rzodkiewki, pierwsze pomidory i marchewkę. Wszystko miało swój czas. Dziś niemal zawsze możemy zjeść to, na co mamy akurat ochotę. Owoce, które u nas dojrzewają późnym latem importujemy z odległych krajów, aby cieszyć się nimi przez cały rok. Zajadamy się cytrusami nienaturalnymi dla naszego klimatu. Dlaczego tak usilnie staramy się pokrzyżować plany naturze?

Jeśli chcielibyście zmienić swoje nawyki żywieniowe, gorąco polecam – już po raz kolejny – metodę odżywiania według Pięciu Przemian, wywodzącą się z tradycyjnej medycyny chińskiej. A jeżeli szczególnie interesują was jej powiązania z porami roku, zachęcam do przeczytania książki Bożeny Żak-Cyran „Jedz i żyj zgodnie z porami roku”. Autorka jest dietetyczką i dietoterapeutką z ponad dwudziestopięcioletnim doświadczeniem w dziedzinie zdrowego odżywiania. Od 1996 r. specjalizuje się w diecie opartej na medycynie chińskiej oraz makrobiotyce. Zmieniła własny styl życia oraz żywienia z powodu choroby nowotworowej. Odzyskane zdrowie pielęgnuje za pomocą zrównoważonej diety i radości życia. Chętnie dzieli się z innymi swoimi doświadczeniami zarówno w książkach, jak i podczas indywidualnych konsultacji. Więcej o autorce przeczytacie na jej stronie internetowej dietoterapia.info.

Każda pora roku charakteryzuje się określoną energią. Wiosna (przemiana drzewa) to energia wznosząca, lato (ogień) – energia rozpraszająca i ekspansywna, babie lato (ziemia) – energia opadająca i zharmonizowana, jesień (metal) – skupiająca i opadająca, zima (woda) – skupiająca i stagnacja energii. Co to oznacza? „Natura sama wyznacza rytm, którego powinniśmy się trzymać. Wiosna wskazuje, że odradzamy się razem z przyrodą, lato to czas słodkich szaleństw i wzmożonej aktywności, na przełomie lata i jesieni dojrzała przyroda sprzyja zadumie i równowadze, jesień to czas gromadzenia energii i przygotowania się do zimy, która jest porą odpoczynku w przyrodzie, jak również okresem większego wytchnienia dla nas. Kto zimą nie przestrzega tej zasady, naraża organizm na osłabienie wiosenne” – pisze Bożena Żak-Cyran. Wyjaśnia, że życie na przekór porom roku to marnowanie własnej energii, którego w przyszłości możemy żałować.

Powinniśmy, tak jak wszystkie rośliny i zwierzęta, poddać się naturalnym zmianom zachodzącym cyklicznie w naszym środowisku. A jednym z najważniejszych elementów życia w zgodzie z naturą jest odżywianie oparte na sezonowości i lokalności produktów. Jedzmy to, co rośnie w naszej okolicy, a nie w odległych krajach. To, co akurat jest u nas dojrzałe, pełne smaku i energii, a nie produkty importowane z zupełnie odmiennej strefy klimatycznej. Nie jest możliwe zachowanie świetnej kondycji fizycznej i psychicznej, jeśli żyjemy na wysokich obrotach przez cały rok. Podobnie nie można zachować zdrowia i równowagi, spożywając na okrągło te same rodzaje produktów. Przez dwanaście miesięcy kupujemy pomarańcze i banany, latem gardząc krajowymi truskawkami i malinami, a jesienią omijając na targu polskie jabłka czy śliwki. To, co zagraniczne, egzotyczne wydaje się ciekawsze i lepsze. Zapewne każdy z was odczuwa od czasu do czasu sezonowe „zachcianki” – organizm dopomina się w ten sposób o odpowiedni pokarm. Dlaczego więc nie dostarczać mu go regularnie?

Książka „Jedz i żyj zgodnie z porami roku” to prawdziwa skarbnica wiedzy na temat Pięciu Przemian, zdrowego życia i zrównoważonego odżywiania opartego na kuchni roślinnej. Autorka dzieli się z czytelnikami swoją wiedzą na temat energii pożywienia i sposobów jak najlepszego jej wykorzystania dla zdrowia i dobrego samopoczucia. W początkowych rozdziałach zamieściła informacje teoretyczne, wprowadzające w tematykę Pięciu Przemian i odżywiania w zgodzie z naturą. Jeśli nie mieliście wcześniej do czynienia z przemianami, znajdziecie tu wszystkie niezbędne wskazówki, a także praktyczny kolorowy plakat z klasyfikacją produktów spożywczych, bardzo przydatny podczas gotowania.

Główna część książki to pięć rozdziałów poświęconych kolejnym porom roku i odpowiadającym im przemianom. W każdym rozdziale przedstawiona została charakterystyka jednej przemiany – m.in. związany z nią smak, kolor, zmysł, emocje oraz narządy, wraz ze sposobami przywracania im równowagi lub zdrowia za pomocą odpowiednich pokarmów, a także ćwiczeń i medytacji. Naturalnie nie mogło tu zabraknąć informacji na temat sztuki przygotowywania posiłków w danej porze roku, praktycznych przepisów oraz przykładowych jadłospisów, które mogą być szczególnie przydatne na początku wprowadzania nowej diety. Przy okazji przemiany wiosny zostały opisane różne metody oczyszczania organizmu, natomiast przy lecie sposoby na pozbycie się nadwagi.

Wszystkie przepisy zostały ujęte w spisie potraw uporządkowanym według pór roku, z podziałem na kategorie: pasty i pasztety, zupy, potrawy ze zbóż, potrawy z warzyw, inne potrawy, sosy, ciasta i desery, napoje oraz przetwory. Wśród kilkuset wegetariańskich receptur, bazujących na tradycyjnych, prostych i lekko strawnych połączeniach, na pewno każdy znajdzie dla siebie coś interesującego. Uprzedzam jednak, że wielbiciele nowoczesnej sztuki kulinarnej, kuchni świata, niebanalnych lub skomplikowanych zestawień produktów mogą nie być usatysfakcjonowani przepisami na pastę z zielonego groszku, kotleciki pieczarkowe, porzeczkowy mazurek, risotto z kabaczka, placuszki dyniowe, kompot z gruszek czy zupę ogórkową. Warto jednak pamiętać, że w prostocie posiłku, właściwie przygotowanego, tkwi wielka siła, smak i zdrowie. Gotując według podanych w książce Bożeny Żak-Cyran receptur, wzmocnicie swój organizm i poczujecie się lepiej ze swoim ciałem. Być może wasi goście nie będą pod wrażeniem pomysłowości potraw, ale na pewno kolacja dodam im energii.

Na końcu książki podano także spis ćwiczeń i medytacji wzmacniających zdrowie, bibliografię oraz indeks najważniejszych produktów spożywczych wykorzystywanych w przepisach. Skorzystajcie z porad Bożeny Żak-Cyran i spróbujcie wrócić do jedzenia zgodnego z naturalnym cyklem zmieniających się pór roku. Wasz organizm na pewno wam za to podziękuje. „Nasza równowaga zależy od środowiska, w którym żyjemy, i odwrotnie: my sami, zachowując harmonię w swoich ciałach, przyczyniamy się do równowagi środowiska. Naturalne, zrównoważone pożywienie zapewnia najlepszą harmonię w organizmie człowieka.” A ponieważ mamy nadal lato, może skosztujecie polenty z czereśniową polewą, sałatki z bobu, razowego makaronu z sosem nagietkowym albo agrestowego ciasta?

Ocena: 8/10

Bożena Żak-Cyran, „Jedz i żyj zgodnie z porami roku. Kuchnia roślinna według Pięciu Przemian”, Galaktyka 2012, wyd. III, 234 s., cena 39,90 zł.

Książka na stronie wydawcy: www.galaktyka.com.pl/product,,54,6.html

* Dziękuję wydawnictwu Galaktyka za przekazanie egzemplarza do recenzji.